"Телетеатр-30" тєслийн танилцуулга

Тус тєслийг МННХ-Соросын сангийн санхvvжилтээр Монголын vндэсний телевиз , UBS телевизтэй хамтран хэрэгжvvлсэн.

Тєсєл нь телетеатрын євийг хамгаалах, хадгалах, баримтжуулах, мэргэжилийн судалгаа, шvvмж судлалыг эрчимжvvлэх vндсэн зорилготой байлаа. Энэ зорилгоо биелvvлэхээр телевизийн драмын бvтээлvvдийн иж бvрэн судалгаа хийж нэгдсэн лавлахад оруулах, vр дvнг нь нийтийн хvртээл болгох, телетеатрын 30 жилийн тvvх, хєгжлийг нэгтгэн дvгнэсэн шvvмж судлалын анхны томоохон бvтээл туурвих зорилт тавьсан юм.

Тєсєл хэрэгжvvлэхэд судалгаа хийх, судалгааны материал боловсруулах, нийтийн хvртээл болгох гэсэн 3 vе шаттай доорх ажлыг хийж гvйцэтгэв.

1.2000 оны 1-р сарын 24-нд Монголын хvvхдийн урлан бvтээх тєвд “Телетеатр-30” уран бvтээлчдийн уулзалт, ярилцлага зохион байгуулав. Уг уулзалт, ярилцлаганд 70 орчим уран бvтээлч оролцож, санал бодлоо солилцлоо. Энэ арга хэмжээн дээр телетеатрын анхны бvтээлvvдийг тууривсан болон телетеатрын тvvхэнд vнэтэй хувь нэмэр оруулсан нийт 200 гаруй уран бvтээлчид уран бvтээлийн батламж олгосон юм. Уран бvтээлийн батламж нь тухайн уран бvтээл чухам юугаараа анхдагч болох гавьяатай, уран бvтээлч нь ямар ямар бvтээл туурвилаараа телетеатрын тvvхэнд vлдэв гэдгийг баталгаажуулж єгснєєрєє ач холбогдолтой юм.

Мєн энэ уулзалт ярилцлаган дээр
урлаг судлаач Д.Цолмон “Телевизийн жvжиг 1989-1999 он”,
сэтгvvлч Х.Наранжаргал “Телетеатр эрийн цээнд хvрсэн нь” илтгэл тавилаа.

Дээрх хоёр илтгэл нь телетеатрын 30 жилийн тvvхийг багцалж тодорхойлсон, сvvлийн 10 жилийн томоохон бvтээлvvдэд онолын vvднээс vнэлэлт, дvгнэлт єгч чадсанаараа бидний зорилго биелэх бас нэгэн алхам боллоо. Эдгээр нь телетеатр судлалын хувьд сvvлийн 10 жилд гарч буй анхны судалгааны бvтээлvvд юм.

2. 2000 оны 3-р сарын 13-20-ны єдрvvдэд Монголын Хvvхдийн ордонд “Телетеатр-30” vзэсгэлэн зохион байгуулав. Уг vзэсгэлэнд телетеатрын урын сан, уран бvтээлчдийн тухай танилцуулсан 230 гаруй фото зураг, тайз хувцасны 40-єєд эскизийг дэлгэн vзvvллээ. Vзэсгэлэнд уран бvтээлчдийн хувийн архиваас зургийг нь авч, зураг шинээр угаалгаж, зарим ховор уран бvтээл, чухал уран бvтээлчдийн зургийг хэвлэлийн тусгай машинаар шинэчлэн хийлгэж, тайз, хувцасны эскизvvдийг зураачдаас нь авч тавьсан юм.

3. Гурван сар гаруй хугацаанд Монгол телевиз, UBS телевиз, MN-25-р суваг телевизийн ахмад болон одоо ажиллаж буй 1000 орчим уран бvтээлчидтэй уулзаж ярилцан, уран бvтээлийн лавлагаа авч, дээрх телевизvvдийн архив, нэвтрvvлгийн хєтєлбєрийн жагсаалт, алтан фондыг шvvх зэрэг хэд хэдэн арга ашиглаж хийсэн судалгааны дvнд Монголд телетеатр vvсч хэгжсєн тvvх, 30 жилийн явцад бvтээн туурвисан нийт бvтээлийн талаар ихээхэн материал цуглуулсан юм. Энэ материалдаа тvшиглэн “Телетеатр” хэмээх мэдээллийн сан бvрдvvлж, телевизийн драмын 906 бvтээлийн бvртгэл жагсаалт, уран бvтээлчдийн намтар, фото зургийг оруулав. Мэдээллийн санд тухайн уран бvтээлийг хийсэн зохиогч, найруулагч, зураглаач, зураач, хєгжмийн зохиолч, тvvнд ажиллсан гvйцэтгэх уран бvтээлчид, тоглосон жvжигчдийг хамруулсан юм. Фото мэдээллийн санг уран бvтээлчдийн хувийн архиваас авах, ховор, vнэт, чухал гэрэл зургуудыг ахин угаалгах, Томруулан татах зэргээр бvрдvvлэв. 70 найруулагч, 40 зураглаач, 120 зохиогч, 10 хєгжмийн зохиолч, 20 зураач, 180 жvжигчин, 105 гvйцэтгэх уран бvтээлч, нийт 540 гаруй уран єvтээлчийн нэрийг тодруулж, vvнээс 450 орчим уран бvтээлчийн тухай тодорхой хэмжээний мэдээллийг цуглуулан мэдээллийн сандаа оруулж хадгаллаа. Бvртгэлд хамрагдсан нийт бvтээлийг телетеатрын тєрєл хэлбэр, тєрєл зvйл, эфирт гарсан хугацаа, бvтээлийн хэмжээ, vйлдвэрлэлийн арга, аль телевизийн бvтээл болох, мєн оролцсон уран бvтээлчдийн ажил, мэргэжил зэргээр нь ангилсан юм.

4. Теледрамын нийт бvтээлийн жагсаалт, анхны бvтээлээр тодорсон бvтээлvvд, зарим уран бvтээлчдийн намтар, гэрэл зургууд, телетеатрын шvvмж судлалын материал зэргийг багтаасан 6 хэвлэлийн хуудас “Телетеатр-30” товхимол бэлтгэн гаргав